Alef-Bet | ||
---|---|---|
Alfabet hebrajski składa się z dwudziestu dwóch liter. Każdej z nich przypisano wartość liczbową. | W alfabecie hebrajskim nie ma samogłosek. Ich brak wypełnia pomocnicza punktacja, umieszczana pod lub nad literami, albo też obok nich. | Współcześnie Biblia jest zawsze drukowana z punktacją pomocniczą. |
Imię Boże | Tetragram | ||
---|---|---|---|
Pośród tajemnic liter tworzących alfabet hebrajski, Imię Boże odgrywa jedną z najbardziej znaczących ról. | Wśród Izraelitów Imię Boże zawsze było otoczone trwożną tajemnicą. | Potęgą Imienia Bożego przepełniona jest cała literatura talmudyczna, midraszowa i późniejsza rabiniczna. | Święty tetragram, czyli cztery znaki składające się na Imię Boże, zapisuje się po hebrajsku יהוה |
א (Alef) | |
---|---|
Alef א jest pierwszą literą alfabetu hebrajskiego. | O niej – jak głosi legenda – Bóg powiedział, że On jest jeden i Alef oznacza jeden. Nic dziwnego, że Alef szczególnie rozbudzało i zaprzątało poetycką wyobraźnię mędrców dawnego Izraela. |
ב (Bet) | |
---|---|
Od litery ב (Bet) rozpoczyna się Tora – duchowa podstawa tego świata. Otwiera ona pierwszy werset Księgi Rodzaju. | Świat został stworzony za pomocą ב (Bet), ponieważ stanowi ono początek słowa beracha – „błogosławieństwo”. |
ה | את | |
---|---|---|
Słowo oznaczające kobietę (isza) jest związane ze słowem oznaczającym mężczyznę (isz). | Stąd wynika jasno, że świat został stworzony za pomocą języka hebrajskiego. Dzięki literce ה, każda kobieta jest z natury osobą duchową. | Dwie krańcowe litery alfabetu – pierwsza i ostatnia – są symbolem nie tylko całego alfabetu, lecz także wszelkiej pełnej i doskonałej całości. |
שְׁמַע יִשְׂרָאֵל | ת |
---|---|
שְׁמַע, יִשְׂרָאֵל: יְהוָה אֱלֹהֵינוּ, יְהוָה אֶחָד | Ostatnia litera alfabetu, Taw ת, jest szczególnie groźna. Napiętnowany nią był Kain. |
Postęp dzięki know-how.
Swą dominującą pozycję na Bliskim Wschodzie Państwo Izrael zawdzięcza przede wszystkim wysoko wykwalifikowanym imigrantom z całego świata, dobremu systemowi kształcenia i pomocy ekonomicznej z różnych źródeł.
Główne ośrodki gospodarcze Izraela — Hajfa, Tel Awiw-Jaffo i nowoczesny megaport Aszdod — leżą na wybrzeżu; tereny w głębi lądu wykorzystuje się przeważnie do produkcji rolnej. Kraj posiada względnie niewielkie zasoby surowców. Ziemia Święta nie kryje w swoim wnętrzu wielkich bogactw naturalnych, poza minerałami pozyskiwanymi z wód Morza Czerwonego oraz rozmaitymi gatunkami kamienia budowlanego — marmuru i granitu. Z tej przyczyny Izrael polega głównie na potencjale intelektualnym swych obywateli.
Podstawową gałęzią gospodarki jest przemysł przetwórczy Mimo to handel zagraniczny wykazuje saldo ujemne, w granicach 10 mld dolarów w latach 90-tych ubiegłego wieku. Przyczynę stanowi brak surowców energetycznych — ropy naftowej i gazu ziemnego — oraz konieczność importowania sprzętu wojskowego.
Izraelczycy mają już za sobą cztery wojny ze swymi arabskimi sąsiadami, a ich armia uchodzi za jedną z najlepiej wyposażonych na świecie. Także w okresach ocieplenia w stosunkach z Palestyńczykami i ich islamskimi sojusznikami, nikt nie wspomina nawet o redukcji wydatków na obronę. Bez finansowego wsparcia ze strony USA, sytuacja gospodarcza Izraela byłaby jedna nieporównanie gorsza (choć owe wsparcie pokrywa jedynie deficyt w handlu zagranicznym).
Przed stu laty nikt chyba nie przypuszczał, że na nieurodzajnych glebach wschodnich wybrzeży Morza Śródziemnego na wielką skalę rozwinie się rolnictwo.
Na przełomie XIX i XX wieku do Ziemi Świętej zaczęli przybywać pierwsi osadnicy żydowscy, wspierani przez Żydowski Fundusz Narodowy, który w następnych dziesięcioleciach na wielką skalę skupywał ziemię, a jego dzierżawcy przekształcali nieużytki w tereny uprawne. Największym problemem było, rzecz jasna, nawodnienie suchej gleby. Powstały trzy formy gospodarstw rolnych: klasyczne farmy rodzinne, kooperatywy (moszawim) działające według reguł podziału pracy i wspólnego zbytu oraz słynne kibuce, zakładane na zasadach własności kolektywnej.
Przekształcaniu pustyni w pola uprawne sprzyjały dwa czynniki: niezmordowany pionierski zapał wśród żydowskich osadników oraz ich niezwykłe zdolności wynalazcze, które umożliwiły stworzenie wyrafinowanego systemu nawadniającego. Gospodarstwa wytwarzały setki tysięcy ton produktów rolnych i były w stanie w trzech czwartych zaspokoić zapotrzebowanie Izraelczyków na żywność. Kibuc stał się także na Zachodzie symbolem idealnej organizacji pracy i romantycznych wyobrażeń o wspólnocie. Tysiące młodych ludzi — i to nie tylko żydowskiego pochodzenia — przybywały do Izraela, by uczestniczyć w budowie powstałego w 1948 r. państwa. Subwencjonowane w dużym stopniu rolnictwo produkowało gigantyczne nadwyżki i to w poczuciu pełnego bezpieczeństwa, jakie dawały mu państwowe gwarancje skupu.
Kryzys gospodarczy lat 1983-84, z inflacją przekraczającą nawet 400 procent, zmusił rząd do zmiany polityki. Rygorystyczne ograniczenie dotacji zmniejszyło wprawdzie nadwyżki, obniżyło jednak równocześnie zyski rolników. Niektórzy z nich zwrócili się ku innym sektorom gospodarki. Dziś w wielu kibucach i kooperatywach dominującą rolę odgrywają turystyka i rzemiosło.